Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Parazitoloji Anabilim Kolu Öğretim Üyesi, Keneler ve Kene Kaynaklı Hastalıklar Araştırma Laboratuvarı Sorumlusu Doç. Dr. Ömer Orkun, Türkiye’de insanları enfekte edebilen kene kaynaklı yeni bir bakteri görüldüğünü söylemiş oldu.
Orkun, kene kaynaklı patojenler ve sebep olduğu hastalıkların küresel manada insan ve hayvan sıhhatini önemli derecede tehdit ettiğini belirtti.
Günümüzde artan moleküler teknikler yardımıyla kene kaynaklı patojenlere sebep olan yeni cinslerin ortaya çıktığını söz eden Orkun, bilhassa Anadolu’da orman içi bölge olan Bolu’dan başlayıp Ankara’daki epey çeşitli geçiş zonlarını içine alan ve yarı kurak step coğrafya olan Kırşehir’de son bulan bir alanda kene kaynaklı patojenlerin doğal dinamiklerini anlamaya yönelik saha ve laboratuvar çalışmaları yürüttüklerini anlattı.
Orkun, 2 bine yakın kenede yüzlerce patojen (hastalık oluşturan mikrop) taradıklarını ve 32 farklı kene kaynaklı patojenin varlığını belirlediklerini lisana getirerek, şöyleki devam etti:
“Bu önemli derecede kıymetli bir sayı ve bunların hiç biri Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) virüsü değil. Tespit edilen patojenlerden 10’unun insanı enfekte edebildiği ortaya çıktı. Bunlardan bir tanesi de şu an patojen olarak Avrupa’da yeni ortaya çıkan ve Avrupa’nın en kıymetli vektörü olan Ixodes Ricinus kene çeşidinin naklettiği ‘Neoehrlichia Mikurensis’ ismi altındaki bir bakteri. Bunun Türkiye’de daha evvel varlığı bilinmiyordu, yeni tespit ettik. Bu tıp, Avrupa’da insanlarda patojenik olan zoonotik hastalıkların en değerli vektörü olarak kabul edilir ve Avrupa’nın üzerinde en epey çalıştığı kene cinsidir. Bizim ülkemizde bilhassa Anadolu’nun kuzeyi, Trakya ve İstanbul’da baskın bir çeşit.”
Orkun, yaptıkları araştırmanın milletlerarası bilimsel bir mecmuada yayımlandığını söylemiş oldu.
‘SAĞLIKLI İNSANLARDA DA PATOJENİTEYE SEBEP OLABİLİYOR’
Söz konusu bakterinin, insanlarda kan damarlarının iltihaplanması ve tromboembolik patojenite ile seyreden birtakım bozukluklara yol açabildiğine işaret eden Orkun, “Eskiden bilhassa immün sistemi zayıf yahut baskılanmış, dalağı alınmış, lösemi, lenfoma ve MS üzere hastalığı olan insanlarda patojenik olduğu sanılıyordu. Lakin son senelerda Avrupa’daki hadiselere baktığımızda, immün sistemi çok yerinde, sağlıklı insanlarda da patojeniteye sebep olabildiği hatta bilhassa birtakım ilaçlarla immün sistemi baskılanmış hastalarda ise vefata varabilecek sonuçlara niye olduğu bildiriliyor” diye konuştu.
Bu tıbbın sebep olduğu hastalığın hayli akut enfeksiyona sebep olmadığı için bugüne kadar bilinemediğine dikkati çeken Orkun, şöyleki konuştu:
“Ülkemizde bu patojen maalesef biroldukca rutin teşhis sistemlerinde yer almamaktadır. İhmal ediliyor olabilir, hasta tanısı konmadan tedavi edilmiş olabilir. Fakat gelecekte bu patojenin ayırıcı tanıya gerek ulusal referans laboratuvarlarında gerekse hastanelerde eklenmesi gerekiyor. Zira erken teşhis hayat kurtarır ve tanımadığınız bir mikroorganizmayla savaşmanız hayli zordur. O yüzden kene kaynaklı patojenler, üzerinde epey durulması gereken patojenlerdir.”
Bakteriyi taşıyan Ixodes Ricinus kene çeşidinin yüksek neme muhtaçlık duyduğuna işaret eden Orkun, “Bu çeşidi yalnızca kırsal bölümlerde değil bilhassa içerisinde orman ihtiva eden vilayet içi yapılarda yani kentsel bölgelerde de görüyoruz” dedi.
‘GELECEKTE KENE KAYNAKLI SALGINLARIN SEBEPLERİNDEN BİRİ’
Bu kene çeşidinin İstanbul’daki Belgrad Ormanı’nda, Trakya ve Anadolu’nun kuzeyinde göründüğünü anlatan Orkun, bu tıbbın insanları çoğunlukla enfekte ettiğini lisana getirdi.
Orkun, bu kene tipinden korunmak için evvela çeşit bazında sistematik olarak epidemiyolojik araştırma yapılması gerektiğini vurguladı.
Tespit edilen noktalar üzerinden başlayarak misal coğrafik noktalarda erken ikaz sistemlerinin oluşturulması gerektiğini lisana getiren Orkun, şu biçimde devam etti:
“İki yıl evvel gelecekte Türkiye’de ‘Ixodes Ricinus kaynaklı salgın oluşabilir’ kaygısı ile bu cinse ve taşıdıkları patojenlere mahsus bir projeyi Sıhhat Bakanlığına sunduk. Umarım bunun üzerine gidilir zira biz bu salgını en acı yaşayan ülkelerden biriyiz. 2002’de hiç bilmediğimiz bir biçimde dünyanın en büyük KKKA salgınına maruz kaldık ve hala devam ediyoruz. Türkiye açısından gelecekte olacak kene kaynaklı salgınların sebeplerinden bir tanesi hatta mümkünlük olarak en yükseklerinden biri Ixodes Ricinus. Bu çeşitle ilgili bölgesel bilgileri almamız gerekiyor. Rezervuar konakları bulmamız lazım.”
‘BİR PİLOT KALEMİN DEFTERDE BIRAKTIĞI NOKTA KADAR, ÇOK KÜÇÜK’
Kenelerin ağır olduğu yerlere ait dağılım ve risk haritalarının çıkarılması ve insanların bilinçlendirilmesi gerektiğine işaret eden Orkun, “İnsanlar kendisine tutunduğunda bu cins keneyi genelde goremiyor zira bu kene, bir pilot kalemin defterde bıraktığı nokta kadar, epey küçük. Beşerler birden fazla vakit fark edemiyor. Oburu çarçabuk fark edilebilir lakin bu tipi fark etmek sıkıntı olduğundan, insanların bedenlerini hayli ayrıntılı aramaları gerekiyor” formunda konuştu.
Orkun, insanlara, kendisine tutunan keneyi bulduğunda bir an evvel bedenlerinden çıkarması ikazında bulundu. (HABER MERKEZİ)
Okumaya devam et...
Orkun, kene kaynaklı patojenler ve sebep olduğu hastalıkların küresel manada insan ve hayvan sıhhatini önemli derecede tehdit ettiğini belirtti.
Günümüzde artan moleküler teknikler yardımıyla kene kaynaklı patojenlere sebep olan yeni cinslerin ortaya çıktığını söz eden Orkun, bilhassa Anadolu’da orman içi bölge olan Bolu’dan başlayıp Ankara’daki epey çeşitli geçiş zonlarını içine alan ve yarı kurak step coğrafya olan Kırşehir’de son bulan bir alanda kene kaynaklı patojenlerin doğal dinamiklerini anlamaya yönelik saha ve laboratuvar çalışmaları yürüttüklerini anlattı.
Orkun, 2 bine yakın kenede yüzlerce patojen (hastalık oluşturan mikrop) taradıklarını ve 32 farklı kene kaynaklı patojenin varlığını belirlediklerini lisana getirerek, şöyleki devam etti:
“Bu önemli derecede kıymetli bir sayı ve bunların hiç biri Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) virüsü değil. Tespit edilen patojenlerden 10’unun insanı enfekte edebildiği ortaya çıktı. Bunlardan bir tanesi de şu an patojen olarak Avrupa’da yeni ortaya çıkan ve Avrupa’nın en kıymetli vektörü olan Ixodes Ricinus kene çeşidinin naklettiği ‘Neoehrlichia Mikurensis’ ismi altındaki bir bakteri. Bunun Türkiye’de daha evvel varlığı bilinmiyordu, yeni tespit ettik. Bu tıp, Avrupa’da insanlarda patojenik olan zoonotik hastalıkların en değerli vektörü olarak kabul edilir ve Avrupa’nın üzerinde en epey çalıştığı kene cinsidir. Bizim ülkemizde bilhassa Anadolu’nun kuzeyi, Trakya ve İstanbul’da baskın bir çeşit.”
Orkun, yaptıkları araştırmanın milletlerarası bilimsel bir mecmuada yayımlandığını söylemiş oldu.
‘SAĞLIKLI İNSANLARDA DA PATOJENİTEYE SEBEP OLABİLİYOR’
Söz konusu bakterinin, insanlarda kan damarlarının iltihaplanması ve tromboembolik patojenite ile seyreden birtakım bozukluklara yol açabildiğine işaret eden Orkun, “Eskiden bilhassa immün sistemi zayıf yahut baskılanmış, dalağı alınmış, lösemi, lenfoma ve MS üzere hastalığı olan insanlarda patojenik olduğu sanılıyordu. Lakin son senelerda Avrupa’daki hadiselere baktığımızda, immün sistemi çok yerinde, sağlıklı insanlarda da patojeniteye sebep olabildiği hatta bilhassa birtakım ilaçlarla immün sistemi baskılanmış hastalarda ise vefata varabilecek sonuçlara niye olduğu bildiriliyor” diye konuştu.
Bu tıbbın sebep olduğu hastalığın hayli akut enfeksiyona sebep olmadığı için bugüne kadar bilinemediğine dikkati çeken Orkun, şöyleki konuştu:
“Ülkemizde bu patojen maalesef biroldukca rutin teşhis sistemlerinde yer almamaktadır. İhmal ediliyor olabilir, hasta tanısı konmadan tedavi edilmiş olabilir. Fakat gelecekte bu patojenin ayırıcı tanıya gerek ulusal referans laboratuvarlarında gerekse hastanelerde eklenmesi gerekiyor. Zira erken teşhis hayat kurtarır ve tanımadığınız bir mikroorganizmayla savaşmanız hayli zordur. O yüzden kene kaynaklı patojenler, üzerinde epey durulması gereken patojenlerdir.”
Bakteriyi taşıyan Ixodes Ricinus kene çeşidinin yüksek neme muhtaçlık duyduğuna işaret eden Orkun, “Bu çeşidi yalnızca kırsal bölümlerde değil bilhassa içerisinde orman ihtiva eden vilayet içi yapılarda yani kentsel bölgelerde de görüyoruz” dedi.
‘GELECEKTE KENE KAYNAKLI SALGINLARIN SEBEPLERİNDEN BİRİ’
Bu kene çeşidinin İstanbul’daki Belgrad Ormanı’nda, Trakya ve Anadolu’nun kuzeyinde göründüğünü anlatan Orkun, bu tıbbın insanları çoğunlukla enfekte ettiğini lisana getirdi.
Orkun, bu kene tipinden korunmak için evvela çeşit bazında sistematik olarak epidemiyolojik araştırma yapılması gerektiğini vurguladı.
Tespit edilen noktalar üzerinden başlayarak misal coğrafik noktalarda erken ikaz sistemlerinin oluşturulması gerektiğini lisana getiren Orkun, şu biçimde devam etti:
“İki yıl evvel gelecekte Türkiye’de ‘Ixodes Ricinus kaynaklı salgın oluşabilir’ kaygısı ile bu cinse ve taşıdıkları patojenlere mahsus bir projeyi Sıhhat Bakanlığına sunduk. Umarım bunun üzerine gidilir zira biz bu salgını en acı yaşayan ülkelerden biriyiz. 2002’de hiç bilmediğimiz bir biçimde dünyanın en büyük KKKA salgınına maruz kaldık ve hala devam ediyoruz. Türkiye açısından gelecekte olacak kene kaynaklı salgınların sebeplerinden bir tanesi hatta mümkünlük olarak en yükseklerinden biri Ixodes Ricinus. Bu çeşitle ilgili bölgesel bilgileri almamız gerekiyor. Rezervuar konakları bulmamız lazım.”
‘BİR PİLOT KALEMİN DEFTERDE BIRAKTIĞI NOKTA KADAR, ÇOK KÜÇÜK’
Kenelerin ağır olduğu yerlere ait dağılım ve risk haritalarının çıkarılması ve insanların bilinçlendirilmesi gerektiğine işaret eden Orkun, “İnsanlar kendisine tutunduğunda bu cins keneyi genelde goremiyor zira bu kene, bir pilot kalemin defterde bıraktığı nokta kadar, epey küçük. Beşerler birden fazla vakit fark edemiyor. Oburu çarçabuk fark edilebilir lakin bu tipi fark etmek sıkıntı olduğundan, insanların bedenlerini hayli ayrıntılı aramaları gerekiyor” formunda konuştu.
Orkun, insanlara, kendisine tutunan keneyi bulduğunda bir an evvel bedenlerinden çıkarması ikazında bulundu. (HABER MERKEZİ)
Okumaya devam et...