E-devlette neden müşterek yazıyor ?

Onur

Global Mod
Global Mod
E-devlette Neden Müşterek Yazıyor?

Bir Kez Başımıza Gelmişti...

Siz de hiç bir gün e-devlet sisteminde gezinirken “müşterek” kelimesiyle karşılaştınız mı? Hani şu tüm her şeyin ortasında, aniden beliren, tam ne demek olduğunu anlamadığınız bir kelime… İşte tam da o an, işte o an "bu işin arkasında bir hikâye olmalı" dedim. O an hissettiğim şey, garip bir merak, bir soru işaretiydi. Merak ettim, neden ‘müşterek’ kullanıyordu bu sistem? Öyle ya, halk arasında ya da günlük dilde daha sık karşılaşılan “ortak” kelimesi varken, neden bu terim seçilmişti?

Bir gün bu soruyu arkadaşlarımla tartışmaya başladım. Bunu gündeme getiren ilk kişi Elif’ti. O, her zaman başkalarının hislerine en çok dikkat eden ve hissettiklerini anlamaya çalışan biriydi. Konuşmaya başladığında, hemen elindeki telefonundan konuya dair bilgileri araştırarak başladı: “Bu aslında çok eski bir kavram,” dedi. “Bir bakıma devletin bize ait olan her şeyin ortak olduğunu anlatan bir terim.” Elif, sistemin tarihsel yönüne dair bir analiz yaparak devam etti: “Toplumlar tarih boyunca, ortak değerleri ve alanları yönetebilmek için çeşitli isimler kullanmışlar. Bu kelime de aslında bir tür ‘toplumsal mülkiyet’ düşüncesiyle paralel bir ifade. Belki de doğru kelime bu çünkü her şeyin bize ait olduğunu hatırlatıyor.”

Erkekler Çözüm Arayışında, Kadınlar Empatiyle Düşünüyor

Hikayede ise her birimizin farklı bakış açıları vardı. Benim ise çözüm odaklı bir yaklaşımım vardı. "O zaman e-devlet üzerinden çözebileceğimiz bir şey olmalı. Belki de kelimenin yerine başka bir şey konulabilir," dedim. Hemen aklıma geldi; böyle bir yanlış anlaşılma yüzünden belki de bir sistemsel hata yapılmıştır ve kelime değiştirilmelidir. Ancak Elif hemen karşılık verdi: “Bence kelimeyi değiştirmek çözüm değil, kelimenin neyi temsil ettiğini anlamak önemli. Çünkü 'müşterek', bize aslında uzun bir geçmişin ve kültürün mirası gibi hissettiriyor."

Tüm bunları duyunca, şunu fark ettim: Erkekler, bir problemi doğrudan çözmeye çalışırken, kadınlar olayı derinlemesine anlamak için empatik bir bakış açısı geliştiriyor. Çözüm bazen elinizin altındaki verilerde değil, onun ne anlama geldiğini fark etmede yatıyor. İşte o an, bu iki farklı yaklaşımın nasıl bir araya geldiğini düşünerek, kelimenin arkasındaki anlamı daha net kavradım.

E-devlet ve Toplumsal Dönüşüm

E-devlet uygulamaları, toplumların dijitalleşmesiyle birlikte ortaya çıkan bir modernleşme sürecinin parçasıdır. İlk başta bu tür dijital sistemlerin tüm işlevlerinin sadece teknolojik bir gereklilik olduğu düşünülebilir. Ancak burada, o sistemin her parçasının toplumsal bir anlam taşıdığını unutmamalıyız. 'Müşterek' kelimesi de tam olarak bunun bir yansımasıdır.

Toplumlar tarihsel olarak sahip oldukları kaynakları ve değerleri ortaklaştırma çabası içindeydiler. Geçmişte bu, köylerde ortaklaşa kullanılan su kaynakları ya da ormanlar gibi doğal alanlar olarak karşımıza çıkarken, günümüzde bu kavram devletin sunmuş olduğu dijital hizmetlerin şekline bürünmüştür. Bu dijitalleşen dünyada ‘müşterek’, toplumun hep birlikte kullandığı ve sorumluluğunu taşıdığı bir alanı ifade eder.

Ancak toplumsal değişim ve dijitalleşme aynı zamanda dilin de evrilmesine sebep olmuştur. Eskiden beri 'ortak' kullanımı varken, 'müşterek' daha anlam yüklü ve derin bir kavram olarak e-devletin bürokratik dilinde yer bulmuştur. Ve belki de bu, sadece dildeki değil, toplumun ve devletin değişen ilişkisinin bir göstergesidir. Bu değişimin farkında mıyız? "Müşterek" kelimesi bize hangi toplumsal sorumlulukları hatırlatıyor?

Hikayenin Ardında

Elif ile yaptığımız bu sohbetin ardından bir süre, o kelimenin arkasında neler olduğunu düşünmeden edemedim. Evet, belki de kelimenin tarihselliği ve toplumsal yansıması en önemli kısımdı. Ancak her şeyin ötesinde, kelimenin bize verdiği duygu da önemliydi. Gerçekten hepimizin ortak kullanımına sunulmuş bir dijital sistemde bu kadar güçlü bir kelimenin var olması, bence toplumsal sorumluluğu artıran bir faktördü. Bir bakıma, devletin bizlere 'müşterek' olması, daha eşitlikçi ve toplumsal fayda sağlamaya yönelik bir yaklaşımın simgesiydi.

Birçok kişi belki de bu kadar derinlemesine düşünmüyordur. Ancak ben bir kere fark ettikten sonra, o basit kelimeyi ve anlamını bir daha unutamayacağım. Çünkü her birimizin üzerine düşen sorumlulukları birleştirdiği bu dünyada, 'müşterek' aslında toplumsal eşitlik ve dayanışmayı simgeliyor.

Peki, siz bu kelimeyi nasıl yorumluyorsunuz? E-devlet uygulamalarında kullanılan dilin toplumsal sorumluluklarımızı nasıl etkilediğini düşündünüz mü? Müşterek kelimesinin size nasıl hissettirdiğini merak ediyorum. Belki de hepimiz bir adım daha ileri gitmeli ve dijital dünyadaki ortak alanlarımızın sorumluluğunu daha derinlemesine sahiplenmeliyiz.
 
Üst