Aktör Arian Moayed’in genellikle cüzdanında sakladığı eski bir vesikalık fotoğrafı vardır: kaprisli bir süveter giyen iri kara gözleri olan sevimli küçük bir çocuğun siyah beyaz bir fotoğrafı.
Bahsettiğinde neredeyse 90 dakikadır konuşuyorduk. 1980’lerde İran’da geçirdiği ilk çocukluk dönemine ait herhangi bir şey hatırlayıp hatırlamadığını sormuştum.
“En çok hatırladığım şey korku” dedi. “Korku duygusu. Etraflı.”
Sonra bana resimden bahsetti. Bu o, yaklaşık beş yaşında, ailesi 1986’da Amerika Birleşik Devletleri’ne göç etmeden hemen önce. Yüzündeki ifadeyi – “gerçekten kızgın” – ve fotoğraf için oturduğu anısını anlattı: Başörtüsü kaymış olan annesinin onu nasıl gülümsetmeye zorladığını, boşuna nasıl tuttuğunu.
“Geri dönerken anneme kameranın bir silah olduğunu ve atış poligonunda olduğumu düşündüğümü söyledim. Çünkü İran’da halka açık infazları televizyonda haberlerde gösterirlerdi.”
Cesur olmaya çalışan kazaklı ufaklık vurulacağını sandı.
43 yaşındaki Moayed, bu korkmuş çocuğun zorlu gerçekliğinden kilometrelerce uzaklaşmıştır. Kendall Roy’un eski arkadaşı Stewy Hosseini rolüyle HBO draması Succession hayranları tarafından iyi bilinir. Ve şu anda Broadway’de A Doll’s House’da son derece kontrolcü koca Torvald Helmer’ı ve Jessica Chastain’in kapıdan çıkıp giden kadın Nora’yı canlandırıyor.
Yine de Moayed fotoğrafı yakınında tutmayı seviyor.
“Her zaman her şeyin başladığı yerin burası olduğunu hatırlamak istiyorum” dedi.
Manhattan’daki West 44th Street’teki Hudson Theatre’da konuştuğumuzda Nisan ayının sonlarıydı ve gösterinin altı Tony Ödülü adaylığı henüz gelmemişti – onun için, Bir Oyunda En İyi Erkek Oyuncu dalında, ikincisi. Broadway’deki ilk çıkışını 2011’de Bağdat Hayvanat Bahçesi’nde Bengal Tiger’da Robin Williams’ın karşısında sevimli bir Iraklı topiary sanatçısından savaşa dönüşmüş tercümanı oynayarak yaptı.
Moayeds Torvald bundan daha farklı olamazdı. Bir bankanın yönetimini devralan bir avukat olarak eşiyle en ince ayrıntısına kadar ilgilenir, onun ne yediğini, ne harcadığını denetler. Aynı anda ürkütücü ve komik, Nora ile bir kedinin pençesi kadar yumuşak, kasları ve pençeleri kürkün hemen altına gizlenmiş bir sesle konuşuyor. Onu yetişkin bir insan olarak asla ciddiye almıyor, yine de kendi kırılgan kibrinden tamamen habersiz görünüyor. Ona gülmek tehlikelidir çünkü alay onu kızdırır.
Sahnenin en korkunç kocalarından birinin kurnazca ve bilinçli bir tasviri. Ancak Chicago banliyösünde büyüyen ve kariyerinin çoğunu Orta Doğu rollerinde geçiren Moayed, Torvald’ı oynamak istediğinden hiç emin değildi.
“‘A Doll’s House’ ile hiçbir ilişkim olmadı” dedi. “2002’de şehre taşındığımda, benim için uygun olan tek rol yerel bir Shakespeare tiyatrosunda oyuncu olmak ya da bir teröristi oynamaktı. “Bir Oyuncak Bebek Evi” ve Ibsen, “Ah, bu benim başıma asla gelmeyecek şeyler kategorisi” dedi.
İngiliz yönetmen Jamie Lloyd’un başka fikirleri vardı. Bengal Tiger’da Moayed’i izledikten sonra, yıllar boyunca muhteşem performanslar sergilediğini fark etti – Stewy on Succession entrikacısı olarak, tabii ki, ama aynı zamanda Broadway dışı iki elli oyun Guards at the Taj’ın YouTube kliplerinde”. (Moayed, 2016’da bununla bir Obie kazandı) ve Spider-Man: No Way Home filminde Peter Parker’ın düşmanı Ajan Cleary olarak.
Lloyd, Amy Herzog’un Broadway uyarlaması ‘A Doll’s House’u yönetmeye hazırlanıyordu ve Moayed’i başka bir rol için olası oyuncular listesinde gördü, ancak onun ‘her şeyden çok Torvald’ olduğunu hissetti.
Lloyd telefonda, “Sevimsiz olmayı umursamayan biri olduğunu açıkça hissettim,” dedi. “Çünkü bunun bir nedeni olduğunu biliyor. Ve o, bu sevimsiz karakterler kadar çekici.”
Moayed’in A Doll’s House’un bu versiyonuyla ilgili ilk ilgisini çeken şey, Gina From Yoga Two, Is That Your Boyfriend? adlı kısa oyunu Herzog’du – 2010’da Broadway dışı inkübatör Ars Nova’da çalışmıştı. Torvald gibi, bu oyundaki karakteri biraz ürkütücüydü, ancak Duke bir röportajda Moayed’i “en insancıl insan” ve “bulabildiğiniz gerçek Torvald’dan kesinlikle en uzak kişi” olarak tanımladı.
“Onun feminizmi bir tavır değil” dedi.
Lloyd, Moayed’i seçme konusundaki fikrini sorduğunda, “Biliyordum, yapabileceğini biliyordum” diye ekledi.
Moayed’i bu rolle kazanan şey, Herzog’un senaryosunda gözüne çarpan metafor oldu. Geçen sonbaharda ilk okuduğunda, bir film çektiği Budapeşte’den, İran hükümetinin kadınlara ve kız çocuklarına yönelik baskısına karşı bir protestoya katıldığı – İranlı Kadınlar hareketinin bir parçası olan – Berlin’e uçtu. ve kızlar kızlar tarafından yönetiliyordu.
Nora’nın evliliğinin yaldızlı kafesinden son derece bencil bir adamla kurtulmasının hikayesi, toplumsal düzeyde onda yankı uyandırdı.
“Okudum ve bu parçada gördüğüm tek şey İran” dedi.
Moayed, Lloyd ile kimya hakkında sohbet etmek için Londra’da durdu ve Trafalgar Meydanı’nda bir İran protestosunun düzenlendiği şehirde uzun bir yürüyüş yaptılar. Moayed, Torvald’ı karısını fiziksel olarak tehdit edecek bir şovenist olarak oynamak istemediğini söylediğini hatırladı.
“Bunu sahnede gördüğünüzde, bir erkeğin ‘Bu ben değilim’ demesi çok kolay” dedi.
Onu ilgilendiren şey daha kurnazcaydı: Torvald’ın durumunda, erkeklerin hayranlıkla cıvıldarken, erkeklerin kadınlara uyguladığı “mikro kesikler” dediği şeyi incelemek.
Moayed, “İnsancıl nitelikler gösterirseniz,” dedi, “birçok insan buna bakıp ‘Ah, bunu yapıp yapmayacağımı merak ediyorum’ diyecek.”
Seyirci için prodüksiyon birkaç düzeyde çalışabilir: cahil kadın düşmanı için bir uyandırma çağrısı olarak, ayrılıklar için bir katalizör olarak, korkunç eski eşlerin bir yankısı olarak. Ve Moayed’in İranlı arkadaşlarından ve ailesinden duyduklarına dayanarak, yine bir metafor olarak algıladı.
Annesi paralelliğin o kadar farkındaydı ki, Lloyd yanlış da olsa İranlı olduğu için işi aldığına ikna olduğunu söyledi.
Moayed, İran devriminin laik, otokratik bir hükümeti devirip bir teokrasi kurmasından bir yıl sonra, 1980’de doğdu. En büyük erkek kardeşi Amir zaten Illinois’deydi ve Moayed’in ailesi 1986’da oraya taşındığında diğer kardeşi Omid de onlarla birlikte geldi. Ancak İran’da genç Arian’a bakan sevgili kız kardeşi Homeira orada evlenmişti. Onları karşıya geçirmek 17 yıl sürdü.
Moayed’in oyunculuğa olan ilk ilgisi, yabancı bir ülkeye yeni gelen orta yaşlı ebeveynlerinin, onları kendisine tanıtan Charlie Chaplin komedileri ve Singin’ In the Rain gibi klasik Hollywood filmlerine ne kadar güldüklerini fark etmesinden gelmiş olabilir.
“Bilinçaltımda, sanırım bunu taklit etmeye ve o rüyadaki gerginliğin bir kısmını salıvermeye çalışıyordum…” Sözünü bitiremeden durdu. Sonra: “Eh, travmatikti. Ama ilk on yıldaki o isyan.”
Moayed’in kendisine geçen yıl Emmy adaylığı kazandıran “Succession”daki rahat kapitalisti Stewy de İran kökenli. Daha önce, Moayed ve dizinin yaratıcısı Jesse Armstrong, Stewy’nin ailesinin hangi göçmen dalgasına ait olabileceğinden bahsetti. Babası İran’da bankacı olan Moayed, kendisininkini tercih etti.
“80’lerde geldiklerini düşündüğümü söyledim, bu da onun baskı altına girdiği ve çok para kaybettiği anlamına geliyor” dedi. “Stewy’nin sıralamalarda çok hızlı bir şekilde yükselmesini sağlayan bu gidişatı seviyorum. Ve bunda iyiydi, bazı lüks özel okullara gitti, bir şekilde kabul edildi ve Kendall ile arkadaş oldu ve gerisi tarih oldu.”
Hem Stewy hem de Torvald, merkezi olarak para ve onun satın alınmasıyla ilgilenir. Buna karşılık, Moayed doğası gereği politiktir. 2006 yılı civarında, Homeland ve 24’ün parlak döneminde banka hesabının zararına teröristleri oynamamaya karar verdi.
Bir yurttaş olarak sanatçı fikrine ve sanatın “iğneyi ileri götürmek” için kullanılmasına tutkulu bir şekilde inanıyor, söylemeyi sevdiği gibi. Onun için bu, 2002’de kurucu ortağı olduğu New York kar amacı gütmeyen sanat kuruluşu Waterwell’de öğretmenlik ve tiyatro yapımı için geçerli, aynı zamanda “A Doll’s House” ve “Succession” gibi şovlarda oyunculuk için de geçerli – bir dizi, o “Kapitalizmin gerçekte ne kadar çarpık olduğunu ve tüm paraya birkaç kişinin sahip olmaması gerektiğini” gösteriyor.
Alması, Moayed’i gerçek dünyada onlarla kokain almaya sık sık başarısız bir şekilde davet eden finans kardeşi Stewy hayranları için bir sürpriz olacaktı.
O o kişi değil – Stewy, kast yönetmenlerinin Moayed’in yalnızca Orta Doğuluları ve mizahtan yoksun ağır dramayı oynaması gerektiği fikrini sarsan karakter olmasına rağmen. Torvald da dahil olmak üzere onun için bir dizi ürkütücü rol açıldı.
Bununla birlikte, yeni Nicole Holofcener filmi You Hurt My Feelings’de ve 2016 Broadway hiti The Humans’da içindeki adamı ifade edebiliyor.
Peki ya Moayed bir aktör olarak asla yapma şansına sahip olmadığı bir şeyi yapabilseydi? İdeal olarak A Doll’s House rol arkadaşıyla birlikte sevdiği bir türe dalacaktı.
“Jessica ve ben ‘Birlikte romantik bir komedi yapmalıyız’ gibiydik” dedi.
En sevdiği, When Harry Met Sally’dir, ama o daha çok Romancing the Stone’u düşünür.
“Bir romantik komedi macerası” dedi, “gerçekten çok eğlenceli olurdu.”
Bahsettiğinde neredeyse 90 dakikadır konuşuyorduk. 1980’lerde İran’da geçirdiği ilk çocukluk dönemine ait herhangi bir şey hatırlayıp hatırlamadığını sormuştum.
“En çok hatırladığım şey korku” dedi. “Korku duygusu. Etraflı.”
Sonra bana resimden bahsetti. Bu o, yaklaşık beş yaşında, ailesi 1986’da Amerika Birleşik Devletleri’ne göç etmeden hemen önce. Yüzündeki ifadeyi – “gerçekten kızgın” – ve fotoğraf için oturduğu anısını anlattı: Başörtüsü kaymış olan annesinin onu nasıl gülümsetmeye zorladığını, boşuna nasıl tuttuğunu.
“Geri dönerken anneme kameranın bir silah olduğunu ve atış poligonunda olduğumu düşündüğümü söyledim. Çünkü İran’da halka açık infazları televizyonda haberlerde gösterirlerdi.”
Cesur olmaya çalışan kazaklı ufaklık vurulacağını sandı.
43 yaşındaki Moayed, bu korkmuş çocuğun zorlu gerçekliğinden kilometrelerce uzaklaşmıştır. Kendall Roy’un eski arkadaşı Stewy Hosseini rolüyle HBO draması Succession hayranları tarafından iyi bilinir. Ve şu anda Broadway’de A Doll’s House’da son derece kontrolcü koca Torvald Helmer’ı ve Jessica Chastain’in kapıdan çıkıp giden kadın Nora’yı canlandırıyor.
Yine de Moayed fotoğrafı yakınında tutmayı seviyor.
“Her zaman her şeyin başladığı yerin burası olduğunu hatırlamak istiyorum” dedi.
Manhattan’daki West 44th Street’teki Hudson Theatre’da konuştuğumuzda Nisan ayının sonlarıydı ve gösterinin altı Tony Ödülü adaylığı henüz gelmemişti – onun için, Bir Oyunda En İyi Erkek Oyuncu dalında, ikincisi. Broadway’deki ilk çıkışını 2011’de Bağdat Hayvanat Bahçesi’nde Bengal Tiger’da Robin Williams’ın karşısında sevimli bir Iraklı topiary sanatçısından savaşa dönüşmüş tercümanı oynayarak yaptı.
Moayeds Torvald bundan daha farklı olamazdı. Bir bankanın yönetimini devralan bir avukat olarak eşiyle en ince ayrıntısına kadar ilgilenir, onun ne yediğini, ne harcadığını denetler. Aynı anda ürkütücü ve komik, Nora ile bir kedinin pençesi kadar yumuşak, kasları ve pençeleri kürkün hemen altına gizlenmiş bir sesle konuşuyor. Onu yetişkin bir insan olarak asla ciddiye almıyor, yine de kendi kırılgan kibrinden tamamen habersiz görünüyor. Ona gülmek tehlikelidir çünkü alay onu kızdırır.
Sahnenin en korkunç kocalarından birinin kurnazca ve bilinçli bir tasviri. Ancak Chicago banliyösünde büyüyen ve kariyerinin çoğunu Orta Doğu rollerinde geçiren Moayed, Torvald’ı oynamak istediğinden hiç emin değildi.
“‘A Doll’s House’ ile hiçbir ilişkim olmadı” dedi. “2002’de şehre taşındığımda, benim için uygun olan tek rol yerel bir Shakespeare tiyatrosunda oyuncu olmak ya da bir teröristi oynamaktı. “Bir Oyuncak Bebek Evi” ve Ibsen, “Ah, bu benim başıma asla gelmeyecek şeyler kategorisi” dedi.
İngiliz yönetmen Jamie Lloyd’un başka fikirleri vardı. Bengal Tiger’da Moayed’i izledikten sonra, yıllar boyunca muhteşem performanslar sergilediğini fark etti – Stewy on Succession entrikacısı olarak, tabii ki, ama aynı zamanda Broadway dışı iki elli oyun Guards at the Taj’ın YouTube kliplerinde”. (Moayed, 2016’da bununla bir Obie kazandı) ve Spider-Man: No Way Home filminde Peter Parker’ın düşmanı Ajan Cleary olarak.
Lloyd, Amy Herzog’un Broadway uyarlaması ‘A Doll’s House’u yönetmeye hazırlanıyordu ve Moayed’i başka bir rol için olası oyuncular listesinde gördü, ancak onun ‘her şeyden çok Torvald’ olduğunu hissetti.
Lloyd telefonda, “Sevimsiz olmayı umursamayan biri olduğunu açıkça hissettim,” dedi. “Çünkü bunun bir nedeni olduğunu biliyor. Ve o, bu sevimsiz karakterler kadar çekici.”
Moayed’in A Doll’s House’un bu versiyonuyla ilgili ilk ilgisini çeken şey, Gina From Yoga Two, Is That Your Boyfriend? adlı kısa oyunu Herzog’du – 2010’da Broadway dışı inkübatör Ars Nova’da çalışmıştı. Torvald gibi, bu oyundaki karakteri biraz ürkütücüydü, ancak Duke bir röportajda Moayed’i “en insancıl insan” ve “bulabildiğiniz gerçek Torvald’dan kesinlikle en uzak kişi” olarak tanımladı.
“Onun feminizmi bir tavır değil” dedi.
Lloyd, Moayed’i seçme konusundaki fikrini sorduğunda, “Biliyordum, yapabileceğini biliyordum” diye ekledi.
Moayed’i bu rolle kazanan şey, Herzog’un senaryosunda gözüne çarpan metafor oldu. Geçen sonbaharda ilk okuduğunda, bir film çektiği Budapeşte’den, İran hükümetinin kadınlara ve kız çocuklarına yönelik baskısına karşı bir protestoya katıldığı – İranlı Kadınlar hareketinin bir parçası olan – Berlin’e uçtu. ve kızlar kızlar tarafından yönetiliyordu.
Nora’nın evliliğinin yaldızlı kafesinden son derece bencil bir adamla kurtulmasının hikayesi, toplumsal düzeyde onda yankı uyandırdı.
“Okudum ve bu parçada gördüğüm tek şey İran” dedi.
Moayed, Lloyd ile kimya hakkında sohbet etmek için Londra’da durdu ve Trafalgar Meydanı’nda bir İran protestosunun düzenlendiği şehirde uzun bir yürüyüş yaptılar. Moayed, Torvald’ı karısını fiziksel olarak tehdit edecek bir şovenist olarak oynamak istemediğini söylediğini hatırladı.
“Bunu sahnede gördüğünüzde, bir erkeğin ‘Bu ben değilim’ demesi çok kolay” dedi.
Onu ilgilendiren şey daha kurnazcaydı: Torvald’ın durumunda, erkeklerin hayranlıkla cıvıldarken, erkeklerin kadınlara uyguladığı “mikro kesikler” dediği şeyi incelemek.
Moayed, “İnsancıl nitelikler gösterirseniz,” dedi, “birçok insan buna bakıp ‘Ah, bunu yapıp yapmayacağımı merak ediyorum’ diyecek.”
Seyirci için prodüksiyon birkaç düzeyde çalışabilir: cahil kadın düşmanı için bir uyandırma çağrısı olarak, ayrılıklar için bir katalizör olarak, korkunç eski eşlerin bir yankısı olarak. Ve Moayed’in İranlı arkadaşlarından ve ailesinden duyduklarına dayanarak, yine bir metafor olarak algıladı.
Annesi paralelliğin o kadar farkındaydı ki, Lloyd yanlış da olsa İranlı olduğu için işi aldığına ikna olduğunu söyledi.
Moayed, İran devriminin laik, otokratik bir hükümeti devirip bir teokrasi kurmasından bir yıl sonra, 1980’de doğdu. En büyük erkek kardeşi Amir zaten Illinois’deydi ve Moayed’in ailesi 1986’da oraya taşındığında diğer kardeşi Omid de onlarla birlikte geldi. Ancak İran’da genç Arian’a bakan sevgili kız kardeşi Homeira orada evlenmişti. Onları karşıya geçirmek 17 yıl sürdü.
Moayed’in oyunculuğa olan ilk ilgisi, yabancı bir ülkeye yeni gelen orta yaşlı ebeveynlerinin, onları kendisine tanıtan Charlie Chaplin komedileri ve Singin’ In the Rain gibi klasik Hollywood filmlerine ne kadar güldüklerini fark etmesinden gelmiş olabilir.
“Bilinçaltımda, sanırım bunu taklit etmeye ve o rüyadaki gerginliğin bir kısmını salıvermeye çalışıyordum…” Sözünü bitiremeden durdu. Sonra: “Eh, travmatikti. Ama ilk on yıldaki o isyan.”
Moayed’in kendisine geçen yıl Emmy adaylığı kazandıran “Succession”daki rahat kapitalisti Stewy de İran kökenli. Daha önce, Moayed ve dizinin yaratıcısı Jesse Armstrong, Stewy’nin ailesinin hangi göçmen dalgasına ait olabileceğinden bahsetti. Babası İran’da bankacı olan Moayed, kendisininkini tercih etti.
“80’lerde geldiklerini düşündüğümü söyledim, bu da onun baskı altına girdiği ve çok para kaybettiği anlamına geliyor” dedi. “Stewy’nin sıralamalarda çok hızlı bir şekilde yükselmesini sağlayan bu gidişatı seviyorum. Ve bunda iyiydi, bazı lüks özel okullara gitti, bir şekilde kabul edildi ve Kendall ile arkadaş oldu ve gerisi tarih oldu.”
Hem Stewy hem de Torvald, merkezi olarak para ve onun satın alınmasıyla ilgilenir. Buna karşılık, Moayed doğası gereği politiktir. 2006 yılı civarında, Homeland ve 24’ün parlak döneminde banka hesabının zararına teröristleri oynamamaya karar verdi.
Bir yurttaş olarak sanatçı fikrine ve sanatın “iğneyi ileri götürmek” için kullanılmasına tutkulu bir şekilde inanıyor, söylemeyi sevdiği gibi. Onun için bu, 2002’de kurucu ortağı olduğu New York kar amacı gütmeyen sanat kuruluşu Waterwell’de öğretmenlik ve tiyatro yapımı için geçerli, aynı zamanda “A Doll’s House” ve “Succession” gibi şovlarda oyunculuk için de geçerli – bir dizi, o “Kapitalizmin gerçekte ne kadar çarpık olduğunu ve tüm paraya birkaç kişinin sahip olmaması gerektiğini” gösteriyor.
Alması, Moayed’i gerçek dünyada onlarla kokain almaya sık sık başarısız bir şekilde davet eden finans kardeşi Stewy hayranları için bir sürpriz olacaktı.
O o kişi değil – Stewy, kast yönetmenlerinin Moayed’in yalnızca Orta Doğuluları ve mizahtan yoksun ağır dramayı oynaması gerektiği fikrini sarsan karakter olmasına rağmen. Torvald da dahil olmak üzere onun için bir dizi ürkütücü rol açıldı.
Bununla birlikte, yeni Nicole Holofcener filmi You Hurt My Feelings’de ve 2016 Broadway hiti The Humans’da içindeki adamı ifade edebiliyor.
Peki ya Moayed bir aktör olarak asla yapma şansına sahip olmadığı bir şeyi yapabilseydi? İdeal olarak A Doll’s House rol arkadaşıyla birlikte sevdiği bir türe dalacaktı.
“Jessica ve ben ‘Birlikte romantik bir komedi yapmalıyız’ gibiydik” dedi.
En sevdiği, When Harry Met Sally’dir, ama o daha çok Romancing the Stone’u düşünür.
“Bir romantik komedi macerası” dedi, “gerçekten çok eğlenceli olurdu.”