Hamilelik ve Oruc | gebelik dogum hamilelik yumurtlama gunu
Hamilelik islam dininde oructan muafiyet icin saylan istisnalardan biridir ancak buna ragmen bircok hamile bayann ramazan aynda oruc tuttuklarn gormekteyiz. Bunun hem gebe bayan hem de gelismekte olan bebek icin zorluklar ve sakncalar mevcuttur. Gebeler, hamileligin fizyolojisi icab daha sk ackrlar, cunku bebege saglamakla yukumlu olduklar ekstra kaloriyle birlikte gunluk kalori alm gereksinimleri artmstr. Gebelerin 3-4 saatte bir dusmeye egilimli kan sekerlerini sabit halde tutmak icin kucuk ogunler almas tavsiye edilir. 2004de Singapurda yaplan bir calsmada, oruc tutan gebelerin yarsndan fazlas gebelik oncesindeki oruclara gore cok daha zorlandklarn, ucte birisi ise oruca bagl yan etkiler yasadklarn belirtmislerdir. Bebek icin gorulen en buyuk tehlike onlarn ileride norolojik ve psikolojik gelisimlerini olumsuz yonde etkileyebilecek KETONLARIN oruc srasnda kanda artsdr. Ketonlar sekerin hucrelerin kullanm icin ortamda olmadg durumlarda depolanms yaglarn yaklmas sonucu acga ckarlar. Ornegin uzun suren aclklarda vucudun seker deposu cabuk tukenir ve hucrelerin enerji gereksinimi icin yaglar yaklr. Bunun sonucunda hem anneye hem de bebege zaral olabilecek ketonlar yag yaklmas sonucu acga ckarlar. Kontrol edilemeyen diyabetde de ayn durum soz konusudur. 1995 ylnda American Journal of Obstetrics and Gynecology dergisinde Rizzo ve arkadaslar tarafndan yaynlanan bir calsmada kontrol edilemeyen diyabet ve uzun sureli aclk gibi durumlarda kanda olusan yuksek keton oranlarnn ilerde bebeklerin beyin ve psikolojik fonksiyonlarnda bozukluga neden oldugu gosterilmistir. Gebelerde yuksek keton oranlarna kolaylkla ulaslmasnn iki nedeni vardr. Oncelikle gebelerdeki aclk surecleri gebe olmayan kadnlara kyasla cok daha cabuk bir sekilde hipoglisemiye (kan sekeri dususu) yol acmaktadr. Kanda, bu dusus nedeniyle, hucrelerin enerji olarak kullanmlar icin seker kalmaynca da vucut yaglar yakar ve ketonlar bu yakmn yan urunu olarak yukselir. Gebe olmayanlarda bu keton yukselmesi 24 saat icinde yogunlasken, gebelerde bu sure 16 saat civarndadr. Yuksek keton oranlarnn gebelerde olusmasna olanak tanyan ikinici neden ise gebelerde, ozellikle ileri haftalarda, insulin direncinin gelismesidir. Bu direncin cok yuksek oldugu durumlarda gebelige ait diyabet gelisir. Bu durumda kanda yeteri kadar seker vardr ama bu sekeri hucrelerin kullanmna sokacak olan insulin gorevini yapamaz. Seker kanda yukselir ama hucreler yakt olarak sekeri kullanamaz. Hucreler bu nedenle alternatif yakt olan yag yakarlar ve bu da acga yuksek keton oranlar ckarr. Oruc tutarken bir diger potansiyel sorun vucudun svsz kalmasdr (dehidrasyon). Gebelerde damarlarda donen kan ve sv miktar cok artar. Bu kan ve sv miktarn koruyabilmek icin gebelerin gunde en az 3L civarnda sv almalar gerekir. Nisbi svszlk durumlarnda, kan basnc duser, plasentaya (bebegin esi) ve dolaysyla bebege giden kan akm azalr. Bunun sonucunda bebegin oksijenlenmesi ideal oranlarn altna dusebilir. Svszlk ayrca sut veren hanmlarn da sut yapmn cok olumsuz yonde etkiler. Gercekten de bebegin beyninin oksijenlenmesinin testi olan ve ultrasonla yaptgmz bir olcum olan biyofizik profil skoru oruc tutan annelerin bebeklerinde tutmayan annelerin bebeklerine oranla daha dusuk bulunmustur. 2003 ylnda International Journal of Gynecology and Obstetrics dergisinde yaynlanan bu calsmaya gore bebegin iyi oksijenlenmesinin en iyi ultrasonografik bulgularndan biri olan fetal breathing (diyafram hareketi) oruc tutan annelerin bebeklerinde ciddi olarak azalma gostermektedir. Ozetle, gebe annelerin oruc tumak isteyenlerinde, orucu hamileligin sonunda kaza orucu seklinde tutmalar hem kendileri hem de bebek acsndan cok daha olumlu olacaktr. Butun bu tbbi gerceklere karsn mutlaka oruc tutacagm diyen anne adaylar ise sunu unutmamaldr: Ozellikle 28. haftadan sonraki gebelik haftasndaysalar veya gebelikte diyabet sozkonusuysa, oruc tutmalar ciddi riskler icerecektir.
Hamilelik islam dininde oructan muafiyet icin saylan istisnalardan biridir ancak buna ragmen bircok hamile bayann ramazan aynda oruc tuttuklarn gormekteyiz. Bunun hem gebe bayan hem de gelismekte olan bebek icin zorluklar ve sakncalar mevcuttur. Gebeler, hamileligin fizyolojisi icab daha sk ackrlar, cunku bebege saglamakla yukumlu olduklar ekstra kaloriyle birlikte gunluk kalori alm gereksinimleri artmstr. Gebelerin 3-4 saatte bir dusmeye egilimli kan sekerlerini sabit halde tutmak icin kucuk ogunler almas tavsiye edilir. 2004de Singapurda yaplan bir calsmada, oruc tutan gebelerin yarsndan fazlas gebelik oncesindeki oruclara gore cok daha zorlandklarn, ucte birisi ise oruca bagl yan etkiler yasadklarn belirtmislerdir. Bebek icin gorulen en buyuk tehlike onlarn ileride norolojik ve psikolojik gelisimlerini olumsuz yonde etkileyebilecek KETONLARIN oruc srasnda kanda artsdr. Ketonlar sekerin hucrelerin kullanm icin ortamda olmadg durumlarda depolanms yaglarn yaklmas sonucu acga ckarlar. Ornegin uzun suren aclklarda vucudun seker deposu cabuk tukenir ve hucrelerin enerji gereksinimi icin yaglar yaklr. Bunun sonucunda hem anneye hem de bebege zaral olabilecek ketonlar yag yaklmas sonucu acga ckarlar. Kontrol edilemeyen diyabetde de ayn durum soz konusudur. 1995 ylnda American Journal of Obstetrics and Gynecology dergisinde Rizzo ve arkadaslar tarafndan yaynlanan bir calsmada kontrol edilemeyen diyabet ve uzun sureli aclk gibi durumlarda kanda olusan yuksek keton oranlarnn ilerde bebeklerin beyin ve psikolojik fonksiyonlarnda bozukluga neden oldugu gosterilmistir. Gebelerde yuksek keton oranlarna kolaylkla ulaslmasnn iki nedeni vardr. Oncelikle gebelerdeki aclk surecleri gebe olmayan kadnlara kyasla cok daha cabuk bir sekilde hipoglisemiye (kan sekeri dususu) yol acmaktadr. Kanda, bu dusus nedeniyle, hucrelerin enerji olarak kullanmlar icin seker kalmaynca da vucut yaglar yakar ve ketonlar bu yakmn yan urunu olarak yukselir. Gebe olmayanlarda bu keton yukselmesi 24 saat icinde yogunlasken, gebelerde bu sure 16 saat civarndadr. Yuksek keton oranlarnn gebelerde olusmasna olanak tanyan ikinici neden ise gebelerde, ozellikle ileri haftalarda, insulin direncinin gelismesidir. Bu direncin cok yuksek oldugu durumlarda gebelige ait diyabet gelisir. Bu durumda kanda yeteri kadar seker vardr ama bu sekeri hucrelerin kullanmna sokacak olan insulin gorevini yapamaz. Seker kanda yukselir ama hucreler yakt olarak sekeri kullanamaz. Hucreler bu nedenle alternatif yakt olan yag yakarlar ve bu da acga yuksek keton oranlar ckarr. Oruc tutarken bir diger potansiyel sorun vucudun svsz kalmasdr (dehidrasyon). Gebelerde damarlarda donen kan ve sv miktar cok artar. Bu kan ve sv miktarn koruyabilmek icin gebelerin gunde en az 3L civarnda sv almalar gerekir. Nisbi svszlk durumlarnda, kan basnc duser, plasentaya (bebegin esi) ve dolaysyla bebege giden kan akm azalr. Bunun sonucunda bebegin oksijenlenmesi ideal oranlarn altna dusebilir. Svszlk ayrca sut veren hanmlarn da sut yapmn cok olumsuz yonde etkiler. Gercekten de bebegin beyninin oksijenlenmesinin testi olan ve ultrasonla yaptgmz bir olcum olan biyofizik profil skoru oruc tutan annelerin bebeklerinde tutmayan annelerin bebeklerine oranla daha dusuk bulunmustur. 2003 ylnda International Journal of Gynecology and Obstetrics dergisinde yaynlanan bu calsmaya gore bebegin iyi oksijenlenmesinin en iyi ultrasonografik bulgularndan biri olan fetal breathing (diyafram hareketi) oruc tutan annelerin bebeklerinde ciddi olarak azalma gostermektedir. Ozetle, gebe annelerin oruc tumak isteyenlerinde, orucu hamileligin sonunda kaza orucu seklinde tutmalar hem kendileri hem de bebek acsndan cok daha olumlu olacaktr. Butun bu tbbi gerceklere karsn mutlaka oruc tutacagm diyen anne adaylar ise sunu unutmamaldr: Ozellikle 28. haftadan sonraki gebelik haftasndaysalar veya gebelikte diyabet sozkonusuysa, oruc tutmalar ciddi riskler icerecektir.